Narodowe Centrum Nauki
Link do 
Artykuł przedstawia zaangażowanie zakonu bazylianów prowincji litewskiej w rozwój nauk ścisłych i przyrodniczych na ziemiach polsko-litewskich w latach 1773–1839. Kasata zakonu jezuitów stworzyła bazylianom szansę na rozwinięcie działalności edukacyjnej. Bazylianie jako jedyne zgromadzenie zakonne odpowiedzieli na ofertę współpracy z Komisją Edukacji Narodowej. Wielu zakonników kształciło na uniwersytecie w Wilnie. Wybierali udział w wykładach z fizyki, matematyki, astronomii, historii naturalnej, mineralogii. Zdobytą wiedzę wykorzystywali w pracy dydaktycznej w szkołach, działalności naukowej oraz transferze wiedzy do społeczeństwa. Bazylia-nie angażując się w rozwój edukacji nauk ścisłych i przyrodniczych wytworzyli ścieżkę edukacyjną umożliwiającą rozwój intelektualny młodzieży z obszarów peryferyjnych oraz awans społeczny oparty na potencjale intelektualnym. Działalność zakonników przyczyniła się do rozwoju wileńskiego środowiska akademickiego i podniesienia poziomu oświaty.
Link do artykułu
Jedną z form aktywności zakonu litewskiej prowincji bazylianów w XVII i XVIII wieku było aktywność w miejscach kultu maryjnego. Zakonnicy podejmowali zabiegi mające na celu kontynuację szerzenia kultu maryjnego w ośrodkach cieszących się popularnością w czasach przed zawarciem unii brzeskiej, zarówno w miastach katedralnych (Wilno, Mińsk, Nowogródek) jak również w Żyrowicach. Zgromadzenie przyjmowało fundacje elitarnych rodów Wielkiego Księstwa Litewskiego, które w aktywności zakonników widziały szansę na wykreowanie miejsca kultu w fundowanych przez siebie monasterach. Dzięki zabiegom bazylianów i hierarchii unickiej dwa otaczane kultem wizerunki maryjne zostały ukoronowane koronami papieskimi. Bazylianie animowali życie religijne. Zainicjowali praktykę obchodów lat jubileuszowych oraz korzystali z nadawanych przez Stolicę Apostolską przywilejów odpustowych. W miejscach gromadzących licznie przybywających pątników tworzyli oprawę wizualną i muzyczną. Organizowali druk publikacji na temat czczonych wizerunków maryjnych. Miejsca kultu maryjnego kreowane przez bazylianów prowincji litewskiej przyczyniały się do wzmacniania wspólnoty Cerkwi unickiej i integracji zróżnicowanego społeczeństwa na północno-wschodnich obszarach państwa polsko-litewskiego.
Link do artykułu
Działalność bazylianów w dwóch klasztorach usytuowanych na północnych pograniczach wpływu unickiej metropolii kijowskiej – w Jakobsztadzie (Kurlandia) i Iłłukszcie (Semigalia) przedstawia artykuł Doroty Weredy pt. Bazylianie w Iłłukszcie i Jakobstadzie w świetle protokołów wizytacyjnych z zasobów Austriackiej Biblioteki Narodowej w Wiedniu. Tekst ukazał się w XV tomie wydawnictwa STAN BADAŃ NAD WIELOKULTUROWYM DZIEDZICTWEM DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ, red. Wojciech Walczak, Katarzyna Wiszowata-Walczak, Białystok 2023, s. 461-478.
Tekst
- Referat dr Dzianis Liseichykau
- Międzynarodowa Konferencja Naukowa w Rzymie
- Międzynarodowa konferencja naukowa
- Dr Ina Kažuro brała udział w przygotowaniu wystawy prezentującej druki bazyliańskie prezentowanej na Uniwersytecie Wileńskim z okazji upamiętnienia rocznicy 400 lat śmierci Jozafata Kuncewicza