Wereda D., Linguistic competences of the Basilians of the Lithuanian province in the 17th–18th centuries, "Res Historica", 2023, pp. 201–216.52 1 377 45 v.
The article was based on the catalog of Basilians studying at the papal seminary in Vilnius in the years 1611–1795 and the census of monks from 1800, and analyzes the linguistic competences of the Basilians of the Lithuanian province. The monks most often knew three languages: Latin, Polish and "Sclavonica" or "Ruthenica". In the second half of the 18th century, the Basilians expanded their linguistic competences to include knowledge of modern languages: French, German, and Italian. In response to pastoral needs, they used Lithuanian, Samogitian and Latvian. They used their language competences in pastoral and educational work. Monks in the Grand Duchy of Lithuania, together with the Uniate parish clergy, created an environment maintaining knowledge of the written tradition of the Ruthenian language. The linguistic competences of the Basilians shaped the forms and content of the message in pastoral work, spread the faith and enabled correlations between the cultural heritage of language groups. The monks' skills allowed them to act as content intermediaries between communities of different linguistic circles and between elite and egalitarian cultures.
Seminaryin Novy Sverzhen (1743-1833), „Historia i świat”, 2023, s. 255–272.
Seminarium duchowne w Nowym Świerżeniu zostało założone w 1743 roku przez Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńko”. Prowadzenie seminarium powierzono Litewskiej Prowincji Bazylianów. Zakonnicy pełnili funkcję rektorów i nauczycieli. Program nauczania wzorowany był na kolegiach jezuickich. Seminarium kształciło duchownych dla parafii unickich znajdujących się na terenie majątku Radziwiłłów. W seminarium zaplanowano kształcenie 12 alumnów. W stosunku do potrzeb była to zdecydowanie za mało. Seminarium zostało zamknięte w 1828 r.
https://czasopisma.uph.edu.pl/historiaswiat/article/view/3465/3225
Program
Wereda D. , Kompetencje językowe bazylianów prowincji litewskiej w XVII–XVIII wieku, „Res Historica”, 2023, s. 201–216.
Artykuł powstał na podstawie katalogu bazylianów studiujących w seminarium papieskim w Wilnie w latach 1611–1795 oraz spisu zakonników z 1800 r. i analizuje kompetencje językowe bazylianów prowincji litewskiej. Zakonnicy najczęściej posiadali znajomość trzech języków: łacińskiego, polskiego oraz „sclavonica” lub „ruthenica”. W drugiej połowie XVIII w. bazylianie poszerzali kompetencje językowe o znajomość języków nowożytnych: francuskiego, niemieckiego, włoskiego. W odpowiedzi na potrzeby duszpasterskie używali języka litewskiego, żmudzkiego, łotewskiego. Kompetencje językowe wykorzystywali w pracy duszpasterskiej i edukacyjnej. Zakonnicy w Wielkim Księstwie Litewskim, wraz z parafialnym duchowieństwem unickim, tworzyli środowisko podtrzymujące znajomość tradycji piśmienniczej języka ruskiego. Kompetencje językowe bazylianów kształtowały formy i treści przekazu w pracy duszpasterskiej, szerzenie wiary i umożliwiały korelacje pomiędzy dziedzictwem kulturowym grup językowych. Umiejętności zakonników pozwalały im pełnić rolę pośredników treści pomiędzy społecznościami różnych kręgów językowych i pomiędzy kulturą elitarną i egalitarną.
